Góry i Pogórze
Kaczawskie to jeden z niewielu w Polsce i Europie obszarów bardzo dobrze
zachowanej przyrody, nie do końca jeszcze odkrytych przez zwykłych turystów.
Region ten
nazywany jest „Krainą wygasłych wulkanów”. Miliony lat temu obszar na którym
się znajdujemy spowijały chmury wyrzucanych przez wulkany popiołów, a
wypływająca z wulkanów lawa tworzyła zachowane do dziś formacje skalne o
niezwykłych kształtach. Obecnie strome zbocza wygasłych wulkanów i wąwozy
porastają połacie lasów o charakterze zbliżonym do pierwotnego. Obok buków i
świerków występują tu jawory, dęby i lipy, a także liczne owocowe krzewy. Wśród
cennych roślin regionu wymienia się m.in.: obuwika, buławnik mieczolistny,
gółkę długoostrogową, mieczyk dachówkowaty, lilię złotogłów. W lasach można
spotkać sarny, jelenie, dziki, lisy, a przy odrobinie szczęścia, w okolicach
Lipy i Muchowa – stada muflonów. Kraina wygasłych wulkanów to również
geologiczny raj dla poszukiwaczy rzadkich minerałów. Najbardziej widoczne w
krajobrazie dawne wulkaniczne wzgórza to: Bazaltowa, Czartowska Skała, Górzec,
Ostrzyca, Rataj i Wilkołak.
Góry i Pogórze
Kaczawskie położone są w najdalej na północ wysuniętej części Sudetów
Zachodnich, graniczącej od południowego wschodu z Górami Wałbrzyskimi, od zachodu
z Pogórzem Izerskim, a od południa z Kotliną Jeleniogórską i Rudawami
Janowickimi. Tworzą one jedną dużą jednostkę geologiczną – mocno przekształcaną
w procesach górotwórczych oraz wulkanicznych od około 600 mln lat. Kraina
Wygasłych Wulkanów wzięła swą nazwę od licznie występujących w tym regionie
formacji wulkanicznych różnego wieku i jest ściśle powiązana z historią
geologiczną tego regionu. Ostrzyca to najwyższy z tutejszych wulkanów i
najbardziej klasyczny stożek wulkaniczny, jaki można sobie wyobrazić. Ma 501 m
n.p.m. i nazywany jest Śląską Fudżijamą. Największy obszar ochronny stanowi
Park Krajobrazowy „Chełmy”, a najcenniejsze tereny objęto ochroną w formie
rezerwatu przyrody. Zamek Grodziec, o którym pierwsze wzmianki pochodzą z XII
wieku; obecny zamek jest rekonstrukcją gotycko-renesansowego zamku z XVI wieku;
w niedalekiej okolicy znajdują się także inne znane zamki – Zamek Lenno we Wleniu, Zamek Bolków, Zamek
Świny czy też Zamek
Czocha.
Rezerwat przyrody Wąwóz Myśliborski – spacerując
na szczyt wzgórza Rataj, docieramy do wyrobiska
dawnego kamieniołomu, w którym jedną ze ścian tworzą Małe Organy Myśliborskie –
malowniczy fragment liczącego około 18-15 mln lat bazaltowego neku wulkanicznego z wyraźnie
zaznaczonymi słupami, stanowiący pomnik przyrody nieożywionej. W wąwozie
występują również lawy poduszkowe
Występują tu m.in. najcenniejsze gatunki paproci – języcznik zwyczajny oraz
paprotnik kolczasty. Występują stare okazy jodły, na których pasożytuje
unikatowa jemioła jodłowa.
Pracownicy Sudeckiej Zagrody Edukacyjnej
opowiadają turystom o poszukiwaniu powulkanicznych minerałów oraz o kaczawskich
agatach, które należą do jednych z najpiękniejszych na świecie. Geoturystyka jest
ciekawa formą zwiedzania po Geoparku Krainy Wygasłych Wulkanów.